6 Temmuz 2013 Cumartesi

Kırmızının Korkutucu Yüzü: Yanardağlar

73. Gün (Kırmızının Korkutucu Yüzü: Yanardağlar)

Yanardağlar, yer altındaki ergimiş kayaların (magma), kaya parçalarının ve gazların yer kabuğundaki açıklıklardan püskürdüğü oluşumlardır. Art arda olan püskürmeler sonucunda maddelerin üst üste yığılmasıyla ortaya çıkan yükseltiler de aynı biçimde adlandırılır. Yüzeye çıkan ergimiş durumdaki maddeler zamanla katılaşarak volkanik kayaları oluşturur. Yanardağların büyük çoğunluğu yer kabuğunun kırıldığı yerlerde bulunmaktadır.

Magma, ergimiş durumdaki değişik mineraller ve bazı mineral kristallerinden oluşan lapa benzeri, yoğun bir sıvıdır. Kıvamı, su ve buz kristalleri içeren yarı erimiş durumdaki kar gibidir. Magmada ayrıca su ve sıvı haldeki gazlar bulunur.

Bir yanardağ, magmanın ilk kez yeryüzüne çıkmasıyla oluşur. Yanardağ bir kez oluştuktan sonra yeraltından magma geldiği sürece püskürmeye devam eder. İki püskürme arasında onlarca, yüzlerce hatta binlerce yıl geçebilir.

Püskürme sırasında yüzeye çıkan magma lav adını alır. Yanardağın yamaçlarından lavdan oluşan bir nehir gibi akan lav akıntıları oluşabilir.

Bir yanardağın biçimi, büyük oranda lavın yoğunluğuna bağlıdır. Yoğun olmayan lav katılaşıncaya kadar daha geniş bir çevreye yayıldığından, bu tür lavdan oluşan yanardağlar daha geniş alan kaplarlar. Bu tip yanardağların şekline kalkan biçimli yanardağlar denir.

Ağızdan fazla uzaklaşmadan katılaşan lavın oluşturduğu yanardağların biçimi çoğu zaman koni biçimdedir.

Aşağıdaki haritadan Dünyamızda yer alan volkanların bulunduğu yerleri inceleyebilirsiniz. Şimdilik bu kadar bilgi yeter yoksa coğrafyadan nefret edeceksiniz:)))

Not: TÜBİTAK’ın “Depremler ve Yanardağlar” adlı kitabından yararlanılmıştır.

Renk Kodu: C: 0 M: 66 Y: 46 K: 0 

Dünya'daki volkanların bulunduğu alanlar
İzlanda'da Patlayan Eyjafjallajökull Volkanı
İtalya'nın Sicilya Adası'nda aktif halde bulunan Etna Yanardağı






Lav Akıntısı




Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Ne güzel kelimeler onlar... Parmaklarınıza sağlık...